Một thời, Đức Phật Thích Ca mâu ni cùng với 1250 vị đại tỳ khiêu đồng cư trú tại Tân Xá Ca Tỳ La Vệ. Vào lúc này mùa an cư kiết hạ vừa mới kết thúc, Đức Phật từ trong tịnh thức bước ra ngoài và cùng với chúng đệ tử tiến thẳng đến rặng cây của ông Kỳ Đà trong khu vườn của ông Cấp Cô Độc ở nước Xá Vệ.
Ở giữa hai quốc gia này có một cây đại thụ tên là Ni Câu Loại. Cây cao 20 dặm mà độ rậm rạp che phủ của tàn lá cây ước chừng đến 60 dặm. Trên cây lại trổ ra vô số quả, thứ quả của cây Ni Câu Loại ấy ăn vừa thơm vừa ngọt hương vị giống như là mật ong vậy. Những quả chín rơi đầy trên mặt đất, người dân sau khi ăn vào bệnh tật đều khỏi hẳn, hơn nữa đôi mắt trở nên sáng rõ hơn.
“Ta thấy vạn vật ở trong trời đất này mỗi thứ đều có nhân duyên tục thế của chúng”.
Xin hỏi Thế Tôn, nhân duyên ấy là như thế nào? Xin Ngài hãy tuyên thuyết để Kha Thị độ hóa cho những người chưa biết được rõ.
Lành thay, vui cho những người muốn nghe. Vì vậy các ông hãy lắng nghe cho thật kỹ. Việc con người ta bồi đắp phúc đức cũng giống như cái cây này vậy. Hạt giống của nó ban đầu chỉ là một hạt nhỏ mà thôi, sau đó dần dần lớn lên, cuối cùng sự lợi ích trở nên vô hạn.
Phật thuyết luân chuyển ngũ đạo tội phước báo ứng kinh
Những người có thể làm Quốc vương Đại tộc, có địa vị tôn quý, có quyền có thế đều là kết quả của việc kính lễ Tam bảo Phật pháp tăng. Còn như những người đại phú, những bậc trưởng giả vương tôn, của cải vô hạn là do phước báo của việc rộng rãi bố thí, làm việc thiện không mệt mỏi. Còn những người sống lâu trường thọ, thân thể được khỏe mạnh tráng kiệt là phước báo của việc nghiêm tu giới lục, trì chai giới sát ở đời trước. Những người sinh ra được tướng mạo đoan chính, dung mạo sáng sủa, thân thể mềm mại, hơi thở thơm tho, ai thấy cũng yêu thích khiến cho người ta nhìn lâu mà không chán là phước báo của việc tu hành nhẫn nhục, lại thích bồi đắp phúc đức, là phước báo của việc tâm tính trước kia. Người có tính cách khoan thai từ tốn, lời nói hành động đều nhất mực cẩn thận, đó là phước báo của việc tu thiền định. Lại có người rất tài giỏi, hiểu biết sự lý, trí tuệ uyên thâm lại có thể diễn bày lưu loát các nghĩa lý vi diệu, khiến cho những người ngu muội có thể hiểu được. Người khác hiểu được lời nói của họ rồi, thì có thể tiếp tục thỉnh giáo, tiếp thọ lời của những người đó, trân quý lời của họ và còn tuyên truyền rộng khắp. Loại tài năng này chính là phước báo của việc tu trí tuệ mà thành. Những người có âm thanh giọng nói mượt mà trong trẻo chính là phước báo của việc ca tụng Tam bảo mà được. Những người sạch sẽ thanh khiết không có bệnh tật chỉ là phước báo của việc tu tâm từ bi mà được. Bởi vì kiếp trước họ không dùng các vật như là gậy gộc để đánh đập người. Những người có vóc dáng cao to là do kiếp trước cung kính người khác mà được. Những người có thân hình thấp bé là do kiếp trước ngạo mạn, khinh thường người khác. Những người có dung mạo xấu xí là do kiếp trước thích nổi giận oán hận mà thành. Những người đối với mọi chuyện chẳng hiểu biết chút gì là quả báo của việc kiếp trước không thích học hành, tham vấn người người khác. Những người kiếp sau bị đần độn là do kiếp trước không thích chỉ dạy cho người khác. Những người bị câm là quả báo của việc kiếp trước phỉ báng người khác. Những người bị điếc bị mù là do kiếp trước không xem kinh điền, là do không nghe giảng kinh mà thành. Những người làm nô lệ của người khác là quả báo của việc kiếp trước thiếu nợ không trả mà thành. Những người có địa vị thấp hèn là do kiếp trước không biết lễ kính Tam bảo mà thành. Sinh ra vừa xấu lại vừa đen chính là do che mất ánh sáng quang minh ở trước mặt Phật. Sinh ra ở quốc gia lõa thể chính là do đời trước vào chùa tịnh xá Phật mà ăn mặc không chỉnh tề. Sinh ra ở quốc gia móng ngựa là do kiếp trước mang bộ guốc đi tới đi lui, gây ra tiếng động ở trước Phật điện. Những người sinh ra ở quốc độ mà trên ngực bị hõm một lỗ là do kiếp trước làm phúc bố thì xong lại sinh tâm hối hận, tiếc của. Những người đầu thai vào những loài hươu nai hoặc là do kiếp trước thích làm cho chúng sinh kinh sợ khủng bố. Những người sinh ra vào tộc rồng là những người kiếp trước lăng nhăng, thích đùa bỡn. Những người sinh ra mà trên thân có những ghẻ độc, không cách gì trị khỏi được là do kiếp trước thích dùng roi đãi ngược chúng sinh. Những người sinh ra mà ai nấy đều yêu mến là do kiếp trước khi gặp gỡ ai lòng cũng thấy hoan hỉ vui mừng. Những người sinh ra mà ai cũng ghét là do kiếp trước hễ nhìn thấy ai đều biểu hiện khó coi ra mặt. Những người bị quan phủ bắt giam, nhốt vào trong lao tù là do kiếp trước thích nhốt chúng sinh vào lòng, không cho chúng sinh được thỏa nguyện. Những người sinh ra bị môi là do kiếp trước thích câu cá, làm cho chúng sinh bị mất đi phần miệng. Những người không thích lời hay ý đẹp mà chỉ luôn thích gây náo loạn, cản trở người khác nghe Kinh thỉnh Pháp, kiếp sau sẽ sinh thành con chó với lỗ tai to và rủ xuống. Những người tuy là có nghe Kinh thỉnh pháp mà trong lòng lại không tin, đời sau lại sinh thành con lừa con ngựa. Những người keo kiệt tham lam, chỉ dành ăn một mình, sau này sẽ bị đọa vào đường ngã quỷ; sau này có đầu thai làm người, cũng nghèo khó đói khát, áo quần không đủ mặc. Những người mà dành đồ ăn thức uống ngon để riêng một mình ăn, còn những đồ ăn dở thì đưa cho người khác ăn, loại người này sau này sẽ đọa làm heo hoặc con gián. Những người cướp đoạt đồ vật của người khác, sau này sẽ đọa làm con dê, bị người ta lột da khi còn sống. Những người thích sát sinh, sau này đầu thai làm con ròi, con bọ nổi trên mặt nước, sáng sinh ra rồi tối chết đi. Những người thích ăn trộm tài sản của người khác, sau này sẽ sinh thành con trâu con bò hay làm nô lệ để bồi trả những món nợ đã trộm. Những người thích hành dâm với người khác, sau khi chết sẽ đọa vào địa ngục. Người nam sẽ ôm cột đụng cháy rực rỡ, người nữ sẽ nằm giường sắt nóng. Sau này còn phải đầu thai làm con gà con vịt. Những người thích nói dối cho đến việc tuyên truyền khiến cho người khác phạm lỗi theo, sau này khi chết sẽ đọa địa ngục, chịu hình phạt những cái kim đồng nóng đỏ đâm xuyên miệng. Sau đó bị kéo lưỡi rồi bị trâu đến cày trên đầu lưỡi, sau đó lại đầu thai thành các loài chim có tiếng kêu khó nghe như là chim cú và vẹt, khi người ta nghe tiếng kêu của chúng đều giật mình kinh sợ, sẽ xảy ra những chuyện quỷ quái không may nên ai cũng đều trù ẻo cho chúng chết đi. Những người thích uống rượu sau đó phạm các lỗi lầm thì tương lai sẽ bị đọa vào địa ngục hồng phân nóng rực, sau đó còn đầu thai lại thành tinh tinh, chuyển sinh thành người thì ngu ngốc ngoan cố chẳng biết gì cả. Nếu vợ chồng mà không được thuận hòa, thường xuyên cãi vã đánh nhau, cả hai cùng đuổi đánh nhau, tương lai sẽ đầu thai làm chim bồ câu. Những người ưa thích bạo lực, tương lai sẽ dần đầu thai vào trong bầy voi. Những người làm quan chức, nếu như đối phương vô tội mà mình lợi dụng chức quyền, xâm phạm người dân, dùng gậy roi đánh họ, thô bạo bắt bớ họ, gông cùm tay chân họ khiến cho họ bị thưa kiện không lối thoát; những người này sau khi chết sẽ đọa vào địa ngục, thân thích đều thống khổ vô cùng, cứ như vậy trải qua một ngàn kiếp, sau đó sẽ đọa vào loài trâu, bị người ta xuyên qua mũi, phải kéo xe kéo thuyền, bị người ta dùng roi dùng gậy đánh để bồi thường lại những tội lỗi đời trước. Những người không thích sạch sẽ, không biết hôi thối chính là đầu thai từ heo mà ra. Những người không liêm khiết, tham lam bủn xỉn là đầu thai từ chó mà ra. Những người hung hãn bạo ngược, ngoan cố cứng đầu là đầu thai từ dê mà ra. Những người tính tình không yên, không thể nhẫn nại trong bất cứ chuyện gì là đầu thai từ loài khỉ mà ra. Những người mà trên người còn mùi hôi tanh là đầu thai từ cá mà ra. Những người tâm địa thâm hiểm, độc ác xấu xa là do đầu thai từ loài rắn độc mà ra. Những người thích ăn ngon, thích giết hại chúng sinh, không có tâm từ bi là đầu thai từ loài lang sói, hồ ly, chim ưng mà ra. Những người chết trong bào thai hoặc sinh ra không bao lâu thì chết đi hoặc là có tuổi thọ ngắn ngủi, sau đó lại đọa vào tam ác đạo ngàn vạn kiếp là do kiếp trước thích săn bắn động vật, thích đốt phá rừng, thích đập vỡ trứng động vật, thích bắt cá lưới cá, loại người này giết hại tất cả chúng sinh, tham ăn thịt chúng sinh, còn tận dụng tới cả da lưng của chúng, do đó phải chịu báo ứng đoản mệnh. Loại người này đời đời kiếp kiếp phải tọa lạc trong tam ác đạo, rất khó để trở thành người một lần nữa. Phải dẫn ra đây để xem như giới luật.
Phàm làm những việc công đức đều phải đích thân đốt hương, ăn chay tụng kinh, không thể nào thấy người công đức mà không cúng dường, không phát nguyện, cũng giống như ông mời người khác ăn cơm mà bản thân ông lại không chịu ăn; như thế bản thân mình làm sao có thể no đủ; phải đốt hương lễ bái, thanh tẩy thân tâm, giữ gìn giới luật, tu tập thiền định thì mới có thể nhất tâm. Đốt đèn cúng Phật có thể trở nên thông minh sáng dạ, cuối cùng còn có thể đắc được pháp thế gian và pháp xuất thế gian cho đến đạt được thượng thượng ý của pháp xuất thế gian. Bình thường phải thắp hương, ăn chay, tụng kinh, bố thí. Người biết bố thí có thể được phước báo, chư thiên hộ pháp sẽ giúp đỡ họ, ác quỷ tà thần đều sẽ tránh xa họ, không dám xâm hại họ.Những người lười biếng bình thường sống buông thả phóng túng qua ngày, không có tâm tính tu hành, đợi đến một ngày nào đó sẽ sinh bệnh hoặc gặp những chuyện không may mắn mới nghĩ đến việc thắp hương lễ bái, nói chuyện làm phước, như vậy thì chư thiên cũng không đến phù trợ cho họ được mà là quỷ ma lại đến trước mặt quấy phá, làm cho các việc kỳ dị đáng sợ. Do đó nên phải cố gắng tâm tính tu hành.
Tội báo và phước báo đi theo người ta như bóng theo lấy hình, chúng ta phải bồi phúc giống như là trồng một hạt giống vậy. Lúc mà thu hoạch quả cũng nhiều như là cây Ni Câu Loại vậy. Cây Ni Câu Loại này vốn chỉ là một hạt giống, nó có mấy hạt vậy? Nó chỉ có một hạt thôi, sau đó dần dần lớn lên tạo nên vô số hạt. Đúng vậy, chỉ bố thí một tán ta sẽ được bồi đắp gấp vạn lần, câu nói này không hề sai chút nào. Những người tốt thích bố thí sẽ được chư thiên phù hộ, bố thí được một hạt, an lạc thọ mệnh dài, ngày nay ngươi bố thí người, ngày mai đắc phước muôn ngàn lần hơn, đều trọn thành Phật đạo, độ thoát khắp mười phương. Người đời ngu muội vô minh, chỉ có thể dùng đôi mắt trần sinh tử để nhìn khắp mọi việc mà không thể nhìn thấu suốt nguồn gốc căn nguyên của cầu phước. Ta dùng đạo nhãn có thể nhìn thấy được vô số kiếp, đều thấu rõ tội phước báo ứng của chúng sinh từ trước tới nay và đến như nhìn thấy châu báu lưu ly trong lòng bàn tay, trong ngoài đều có thể quán triệt thấu suốt, không có bất cứ điều gì là không rõ.